Vhathu vha bvaho kha mvelele dzo fhambanaho vha ṱangana u itela u vhumba vhukwamani vhuswa ha tshumisaho.
Vharangaphanḓa vha bvaho kha zwitshavha zwo fhamba-fhambanaho zwa mvelele dza Afrika Tshipembe nga ḽa 22 Tshimedzi vho thoma lwa tshiofisi Tshumisaho ya Zwitshavha zwa Mvelele (Cultural Communities Network [CCN]), ine ya vha vhurangeli ha tshumisano ya mvelele dzo fhambanaho ho ḓikumedzelaho kha u khwaṱhisedza vhumatshelo ha mulalo na u bvelela ha vhana vha zwitshavha zwoṱhe zwa mvelele kha shango.
CCN i shuma sa foramu ya zwitshavha zwa mvelele u ṱanganelana nga nḓila ya ndeme, nga lu fulufhedzea na u shumisana kha mafhungo a ndeme na ane roṱhe ra vha an dzangalelo khao. CCN yo thomiwa nga u ṱanganedzwa ha Milayo ya Ndaela ya muṱangano wa CCN nga vhaeni vha 38 u bva kha zwitshavha zwa mvelele zwo fhamba-fhambanaho zwa 26 u bva kha mavundu oṱhe vhe vha dzhenela muṱangano wa tshiofisi ngei Pretoria. Nyambedzano kha muṱangano uyu wo farwaho nga ho livhaho wa CCN we wa amba nga ha thero mbili khulwane: u khwaṱhisedza uri muṅwe na muṅwe u ḓiphina nga pfanelo dza mvelele na mveledziso ya matshilisano na ikonomi.
U tikwa ha CCN zwi tevhela nyambedzano dza zwenezwino vhukati ha vharangaphanḓa vha mvelele uri vha shumisane kha u kuvhanganya ḽiṅwalwa ḽa vhupfiwa ḽine ḽa ḓo ṋetshedzwa kha Nyambedzano ya Lushaka. Ḽiṅwalwa iḽi ḓo sumbedza mavhonele avho kha khaedu khulwane dzo livhanaho na zwitshavha zwa mvelele na u ṋetshedza thandululo dzine dza nga shumiswa u tandulula khaedu idzi.
Nyambedzano nga ha pfanelo dza mvelele dzo thusa u ṱalula masia a tevhelaho a ndeme ane a fanela u sedzwa:
- Mveledziso na u ṱuṱuwedzwa ha nyambo dzi sa athu u dzhielwa nṱha kana u bveledzwa nga vhuḓalo.
- U ṱuṱuwedza pfunzo ya luambo lwa ḓamuni kha zwitshavha zwoṱhe zwa mvelele.
- U ṱuṱuwedza u dzhielwa nṱha hu pfalaho ha zwitshavha zwoṱhe zwa mvelele, nga maanḓa zwitshavha zwo fhamba-fhambanaho zwa Khoi-San, Mavhuru na zwiṅwe zwitshavha zwa mvelele zwi sa dzhielwi nṱha.
- U khwaṱhisa na u ṱuṱuwedza pfanelo dza mvelele.
- U ṱuṱuwedzwa ha vhuṋe ha mavu nga zwitshavha zwa mvelele.
- U vhulunga na u bveledza vhufa na fhethu ha vhufa.
Nyambedzano nga ha mveledziso ya matshilisano na ikonomi dzo thusa u ṱalula masia a ndeme a tevhelaho ane a fanela u sedzwa:
- U ṱalulwa na u thomiwa ha zwiimiswa zwo teaho zwa mulayo zwa zwitshavha zwa mvelele u langa na u vha na vhuṋe ha mavu avho.
- U wana nḓila dza uri zwitshavha zwa mvelele zwi vhuyelwe nga nḓila yo teaho kha migodi na miṅwe mishumo ya zwa vhubindudzi kha mavu avho.
- Tshumisano na u thoma vhufarisani ha u dzudzanya, u thoma mushumo, na u tikedza nga masheleni.
- U ṱuṱuwedza pfunzo, vhugudisi na u fhiriselwa ha vhutsila.
- U khwaṱhisa u ḓitika na u ḓiṱhogomela nga u vula khonadzeo dza mavu nga kha mveledziso ya vhulimi na dziṅwe mveledziso dza vhubindudzi nga u shumisa vhufarisani.
- U guda kha zwe vhaṅwe vha zwi swikelela.
Vhaeni vha bvaho kha zwitshavha zwa mvelele zwi tevhelaho vho shela mulenzhe kha nyambedzano: Munama ane a amba Luvhuru, Mavhuru u bva kha AfriForum na Solidarity Movement, AmaBhele AseLenge, Amaquas Nama, AmaQwathi, BakaMawewe, Bakgatla Ba Kgafela, Bakgatla Ba Moshetla, Batlharo Boo Tokwana Ba Ga Masibi, Barolong Boo Seleka, Danster Korana, Lebelo, Links Korana, Mahumani, Majeje, Makholokoe, Malangeni, Mandlakazi, Marishane, Ovaherero, Phaahla, Taaibosch Korana, Waterboer Griqua, Xam Kei Korana na Yzerbeck Korana. Zwiṅwe zwitshavha zwa mvelele zwo vha zwo imelwa nga vhaṱaleli.
CCN i ramba madzangano a mvelele, madzangano a tshitshavha, zwiimiswa zwa vhurangaphanḓa ha vhuhosi kana zwa mvelele, madzangano a vhaimeleli vha tshitshavha, na maṅwe madzangano a ḓivheaho ane a imela madzangalelo a tshitshavha tsha mvelele u ṱanganela kha vhuḓidini uhu ha ḓivhazwakale u vhona uri zwitshavha zwa mvelele zwi bvelela na u tshilisana nga mulalo u bva fhasi.